De Kruiswegstaties in de kerk van Molenhoek
Al sinds de 15e eeuw wordt het lijden van Jezus Christus uitgebeeld, eerst in 7 en later in 14 staties. De oorsprong daarvan lag in het gebruik om tijdens pelgrimstochten in het Heilig Land de verschillende staties van het lijden achtereen te bezoeken. Dit leidde tot de wens om dit ook ver van Jeruzalem te beleven. Dit is nu dus mogelijk in de plaatselijke kruisweg.
De kruisweg die nu in de kerk van Molenhoek hangt, hebben we tijdens de restauratie van ons kerkgebouw in 2007 van de zusters Franciscanessen uit Veghel gekregen. Hij stond in hun kelder maar de zusters wisten niet waar hij vandaan kwam en door wie hij gemaakt was.
Natuurlijk wilden we [Petra Sutmuller en Angeline van der Donk] proberen er achter te komen door wie de kruisweg gemaakt was. Een paar staties waren voorzien van de naam van de schenker. De speurtocht kon beginnen.
We brachten een bezoek aan het kloosterarchief van de zusters dat gevestigd is in Sint Agatha en lazen daar in een Kroniek van de zusters Franciscanessen uit Zijtaart: “In juli van 1921 is het zilveren feest gevierd van zuster Marcellina en in oktober van datzelfde jaar van zuster Cypriana. Van beider familie kregen wij een statie van den Kruisweg cadeau.”
En verder: “Op 7 maart 1923 zijn de laatste staties van den nieuwen Kruisweg gehangen. Mr. Arens is toen overgekomen om ze hier en daar nog wat bij te werken. Den schildering van den Kruisweg heeft twee jaar geduurd. Elke twee à drie maanden werden er twee staties afgeleverd. Elke statie kostte toentertijd tweehonderd gulden per stuk [omgerekend zou dat nu 1175,00 euro zijn]. Wij [de zusters van Zijtaart] ontvingen verschillende staties ten geschenke.
Op 19 mei 1923 is de nieuwe Kruisweg ingewijd.”
Typisch is dat deze geschilderd is op linoleum en daardoor erg kwetsbaar; vooral wat het breken betreft.
De eerste staties zijn zacht van kleur, maar gelang de zaak bedroefder wordt, worden de kleuren steeds donkerder.
De volgende stap in ons onderzoek was uitzoeken wat de wereldlijke namen van die genoemde zusters waren. Zuster Marcellina werd in Berkel op 7 juni 1874 geboren als Elizabeth Anna Maria Reijnen. Zuster Cypriana werd in Bladel geboren op 30 juni 1876 als Henrica Maria Wouters. Wat blijkt nu: statie 6 werd geschonken door familie Reinen en statie 7 door familie Wouters.
Deze kruisweg komt dus uit Zijtaart en is geschilderd door ene Arens. Maar wie was kunstschilder Arens?
Albertus Antonius Hermanus (Albert) Arens.
Op 25 februari 1881 werd te Grave Albert Arens geboren als zoon van Hermanus Josephus Aloysius Arens (tekenmeester aan de stadstekenschool) en Caroline Antonetta Adelaïde van de Santvoort en hij overleed te Graz (Oostenrijk) op 20 februari 1958.
Albert kwam, dankzij zijn broer Rudolf die bij de goud- en zilversmid Franz Wilhelm van den Wyenbergh werkzaam was, in Kevelaer in de leer bij de kerkschilder prof. Friedrich Stummel. Stummel was daar een opleiding voor kerkelijke kunst begonnen en Albert zou zes jaar bij hem werkzaam blijven. Daarna bezocht Albert gedurende drie jaar de Akademie der bildenden Künste in München.
Na zijn opleiding vertrok Albert Arens naar Nijmegen. Aan de Voorstadslaan 197 had hij een atelier waar hij teken- en schilderlessen gaf.
In 1905 associeerden Alberts broers Rudolf (Rudy) en Johan (Jan) zich en de firma Gebroeders Arens was een feit. Zij zijn beiden edelsmid en vestigden zich in de Lange Hezelstraat in Nijmegen. De kunstschilder Albert, maakte vele ontwerpen voor het edelsmid atelier zoal onder andere het koperwerk voor de Maria Geboortekerk in Nijmegen.
Hoogtepunt waren de pedel-staf en de keten voor de rector-magnificus van de Katholieke Universiteit.
In de Heilige Antonius van Paduakerk aan de Groenestraat beschilderde Albert Arens ‘al fresco’ de H. Hartkapel, dat wil zeggen de schildering werd in de natte kalk uitgevoerd.
In de krant van 15 april 1920 lezen we: “Voor het ogenblik is hij geroepen om ergens in Brabant een kloosterkapel van de eerwaarde zusters Franciscanessen te beschilderen.”
Arens trouwde te Nijmegen op 12 oktober 1921 met Antonia Leonharda Margaretha Maria (Tonny/Toni) Tepe. Zij werd geboren te Utrecht als dochter van Wilhelm August Leo Robert Willrich Maria Tepe (letterkundige) en Paulina Jeanette Habets. Zij was fotografe van beroep. Het echtpaar ging wonen in een monumentale villa op de hoek Berg en Dalseweg – Van Nispenstraat. In 1925 verhuisden ze naar Haarlem.
In Haarlem werd Albert Arens lid van de kunstenaarsvereniging ‘Kunst zij ons doel’ waarvan hij vele jaren secretaris was en van begin 1946 tot medio 1951 voorzitter werd nadat zijn Duitsgezinde voorganger het veld had moeten ruilen. Bovendien meldde hij zich aan bij de ‘Sint Lucas Vereeniging’ in Amsterdam. Beide echtelieden maken veel portretten.
Op 8 juli 1947 overleed Toni Arens-Tepe.
Albert Arens hertrouwde met Anna, een vriendin van Toni, en emigreerde in 1954 naar Oostenrijk waar hij op 20 februari 1958 overleed.
Op vrijdag 12 september 2008 werd onze huidige kruisweg door bisschop Wiertz ingezegend.
Dank voor dit artikel! Ik heb nooit geweten dat Albert Arens, broer van mijn grootvader, getrouwd was en kinderen had. Ook heb ik nooit geweten dat de kruisweg in Molenhoek door hem is geschilderd. Ik meen dat er ook kerkelijke voorwerpen zijn van de Fam. Arens Edelsmeden. De ontwerpen die hij maakte zijn door mijn vader en grootvader uitgevoerd. Als ik ooit in Molenhoek kom, zal ik zeker jullie kerk bezoeken. Mochten jullie nog meer informatie over Albert Arens en zijn nazaten hebben, dan houd ik mij van harte aanbevolen.
Vriendelijke groet en de beste wensen,
Albert Arens, Paramaribo