De Gemmakapel in de kerk van Molenhoek

Gemma werd geboren op 12 maart 1878 in Camigliano, een eenvoudig plattelandsdorpje nabij Lucca in de Italiaanse landstreek Toscane. Het gezin telde zeven kinderen, waarvan Gemma de vierde dus ‘de middelste’ was. In dit geval liep dus ook de deugd in het midden. Sterk en gezond was het gezin niet, noch de moeder, noch de kinderen en dit was eigenlijk de aanleiding tot het vertrek naar het plaatsje Lucca, waar men meende de kinderen beter en gezonder te kunnen opvoeden.
De moeder sprak haar kinderen vaak over het lijden van Christus en op Gemma maakte dit steeds een diepe indruk. Haar zieke moeder stierf op 39-jarige leeftijd, 17 september 1885; Gemma zelf was toen 7 jaar oud.

Al jong wilde Gemma kloosterling worden, en wel bij de Passionisten, bij wie het lijden van Jezus centraal staat. Echter haar gezondheid was zo zwak dat dit niet lukte.
Ze kreeg de zogenaamde ‘heilige wonden’ of stigmata. Dit zijn dezelfde wonden als die Christus aan het kruis kreeg. Elke vrijdag bloedden de wonden. Haar leven werd getekend door veel lijden.
Zij stierf uiteindelijk op 25-jarige leeftijd in het jaar 1903. De dag was veelbetekenend: paaszaterdag. Kennelijk was zij zozeer één met Christus, dat zij uitgerekend stierf op de dag dat Christus rustte in het graf.
Zij wordt speciaal vereerd door de kloostercongregatie der Passionisten, waar zij zelf ook had willen intreden.

De Tijd, 30 augustus 1933:
De zalige Gemma Galgani
Plechtig triduüm haar ter ere
Op 1, 2 en 3 september 1933 zullen in de kerk van de Paters Passionisten te Mook plechtig driedaagse oefeningen gehouden worden ter ere van de op 14 mei laatstleden zalig verklaarde Gemma Galgani. Het is namelijk het gebruik, dat na een heilig- of zaligverklaring dergelijke oefeningen plaats hebben in de bisdommen of kloosterorden, welke in nadere betrekking staan tot de nieuwe Zalige of Heilige. Voor Gemma zijn dit het bisdom Lucca en de over de wereld verspreide kerken van de Passionisten en Passionistinnen.
In ons land komt de kerk van de Paters te Mook het eerst aan de beurt. Iedere dag van het triduüm wordt een plechtige Hoogmis ter ere van de nieuwe Zalige opgedragen, in de namiddag heeft een plechtig Lof plaats.

In 1941 werd de kerk in Molenhoek verrijkt met een altaar gewijd aan Gemma Galgani. In 1940 werd zij heilig verklaard en dat was aanleiding voor de Passionisten om één van de altaren in Molenhoek onder haar bescherming te stellen. Het altaar werd geschonken door de familie van Hugo Reijnders uit Deurne, die op 4 mei 1941, samen met acht anderen, in de kerk van Molenhoek tot priester werd gewijd. In het Marismuseum wordt nog een ansichtkaart bewaard van het altaar met de tekst: ‘Den Weledelen Jac. Maris die, in opdracht van mijne familie, voor mij het altaar vervaardigde, waaraan ik mijn Eerste H. Mis aan God heb opgedragen in vriendelijke genegenheid P. Hugo Passionist. Mook 4 mei 1941.’

In deze kapel zijn twee reliëfs van het Ateliermuseum Jac Maris te Heumen in bruikleen gekregen: reliëf van korenaren, vis en druiven van Maris en de ceintuur van Maria van Els Tervoort.

In mei 2012 heeft de kerk van het Ateliermuseum Jac Maris in Heumen een werk in bruikleen gekregen dat Maris in 1969-1970 had ontworpen voor de Christelijke Landbouwschool in Doetinchem en dat in 2009 aan het museum werd geschonken. Het is een compositie samengesteld met korenaren, een vis en druiven, allemaal symbolen voor Christus.

De ceintuur van Maria

Onlangs kreeg het Ateliermuseum Jac Maris van het Montessori College in Nijmegen een gevelreliëf van Els Tervoort aangeboden. Het is een voorstelling van Maria Tenhemelopneming met rechts de apostel Thomas afgebeeld. Els maakte het reliëf in 1965 voor de school van de Fraters Maristen, die later is opgegaan in het huidige Montessori college. De Maristen hadden, zoals hun naam al zegt, een bijzondere verering voor Maria.

Er bestaat een beroemde legende over Maria Tenhemelopneming en de ongelovige Thomas om hem te rehabiliteren. Welnu, omdat Thomas helemaal vanuit India moest komen naar Maria, die stervende was, werd hij door een engel meegevoerd langs de hemelboog. Hij zou echter te laat zijn voor haar overlijden, want in die tussentijd overleed Jezus’ moeder. Op het moment dat hij nog door de lucht werd aangevoerd, kruiste Maria zijn weg die ten hemel werd opgenomen. Zij wierp hem in het voorbijvliegen haar ceintuur toe. Daarmee zou hij kunnen aantonen dat zij met lichaam en ziel in de hemel was opgenomen. Maar toen hij dat aan de apostelen vertelde, wilde geen van hen dat geloven. Daarop begaven ze zich naar het graf van Maria en vonden het leeg. Toen moesten ze wel geloven dat hij de waarheid sprak. Zo werd de ‘ongelovige’ Thomas in ere hersteld.

Els Tervoort is op 30 juni 1927 in Groesbeek geboren als dochter van de hoofdonderwijzer van de jongensschool. Kort na de oorlog ging ze tekenlessen nemen bij Maris. Jac vond weldra in haar een getalenteerde assistente. Waarschijnlijk was ze betrokken bij alle belangrijke opdrachten die Maris in de tweede helft van zijn carrière kreeg. Ondertussen bouwde Els ook een eigen oeuvre op, zodat ze kon gaan exposeren. Els koos religieuze onderwerpen en profane, ze werkte in opdracht en maakte gelegenheidswerk.

Het beeld heeft een te grote omvang voor het museum. Daarom werd, nadat het gerestaureerd was door Joop Hemmelder, voor plaatsing gekozen voor de kerk in Molenhoek waar van oorsprong vele beelden, altaren en in majolica uitgevoerde afbeeldingen van de hand van Maris aanwezig zijn.

Molenhoek had in 1934 weliswaar een eigen kerkgebouw maar de bewoners waren voor het dopen, trouwen en begraven nog steeds aangewezen op de parochies waar zij officieel bij hoorden, namelijk Mook en Heumen. Daarom was er geen doopvont aanwezig.
Pas in 1958 toen het rectoraat Molenhoek werd opgericht mochten deze sacramenten ook in Molenhoek toegediend worden. En op 1 januari 1981 werd het rectoraat verheven tot parochie.

Tijdens de grote restauratie in  2008 kreeg de kerk van Molenhoek een doopvont. Deze kwam oorspronkelijk uit een kerk in Arnhem maar was omgedoopt tot bloembak. Jan van Leeuwen heeft deze weer prachtig gerestaureerd en Joop Hax heeft het geheel van een verfje voorzien.

 

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *